Darlleniadau’r

Y Drindod 1. 22.06.2025

Colect

Cyfoes

O Dduw, nerth pawb sy’n ymddiried ynot,

derbyn yn drugarog ein gweddïau

a chan na allwn, gan wendid ein natur farwol,

wneud dim da hebot ti, caniatâ inni gymorth dy ras,

fel wrth gadw dy orchmynion y bo i ni dy foddhau ar ewyllys a gweithred;

trwy Iesu Grist dy Fab ein Harglwydd, sy’n fyw ac yn teyrnasu gyda thi,

yn undod yr Ysbryd Glân, yn un Duw, yn awr ac am byth. Amen.

Parhaol

1 Brenhinoedd 19. 1-4, [5-7,] 8-15a

1-4

Mynegodd Ahab i Jesebel y cwbl yr oedd Elias wedi ei wneud, a’i fod wedi lladd yr holl broffwydi â’r cleddyf. Yna anfonodd Jesebel negesydd i ddweud wrth Elias, “Fel hyn y gwnelo’r duwiau i mi, a rhagor, os na fyddaf wedi gwneud dy einioes di fel einioes un ohonynt hwy erbyn yr amser hwn yfory.” Ofnodd yntau a dianc am ei einioes nes dod i Beerseba, oedd yn perthyn i Jwda.

Gadawodd ei was yno, ond aeth ef yn ei flaen daith diwrnod i’r anialwch. Pan oedd yn cymryd seibiant dan ryw bren banadl, deisyfodd o’i galon am gael marw, a dywedodd, “Dyma ddigon bellach, O ARGLWYDD; cymer f’einioes, oherwydd nid wyf fi ddim gwell na’m hynafiaid.”

[5-7]

Ond wedi iddo orwedd a chysgu dan ryw bren banadl, dyna angel yn ei gyffwrdd ac yn dweud wrtho, “Cod, bwyta.”

1Ki 19:6 A phan edrychodd, wrth ei ben yr oedd teisen radell a ffiolaid o ddŵr; a bwytaodd ac yfed ac ailgysgu.

1Ki 19:7 Daeth yr angel yn ôl eilwaith a’i gyffwrdd a dweud, “Cod, bwyta, rhag i’r daith fod yn ormod iti.”

8-15a

Cododd yntau a bwyta ac yfed; a cherddodd yn nerth yr ymborth hwnnw am ddeugain diwrnod a deugain nos, hyd at Horeb, mynydd Duw.

Yno aeth i ogof i aros, a daeth gair yr ARGLWYDD ato gan ddweud, “Beth a wnei di yma, Elias?” Dywedodd yntau, “Bûm i’n selog iawn dros ARGLWYDD Dduw y Lluoedd; cefnodd yr Israeliaid ar dy gyfamod, a bwrw d’allorau i lawr, a lladd dy broffwydi â’r cleddyf; myfi’n unig sydd ar ôl, ac y maent yn ceisio f’einioes innau.”

Yna dywedwyd wrtho, “Dos allan a saf ar y mynydd o flaen yr ARGLWYDD.” A dyma’r ARGLWYDD yn dod heibio. Bu gwynt cryf nerthol, yn rhwygo mynyddoedd a dryllio creigiau, o flaen yr ARGLWYDD; nid oedd yr ARGLWYDD yn y gwynt. Ar ôl y gwynt bu daeargryn; nid oedd yr ARGLWYDD yn y ddaeargryn. Ar ôl y ddaeargryn bu tân; nid oedd yr ARGLWYDD yn y tân. Ar ôl y tân, distawrwydd llethol. Pan glywodd Elias, lapiodd ei wyneb yn ei fantell a mynd i sefyll yng ngenau’r ogof; a daeth llais yn gofyn iddo, “Beth a wnei di yma, Elias?” Atebodd yntau, “Bûm i’n selog iawn dros ARGLWYDD Dduw y Lluoedd; cefnodd yr Israeliaid ar dy gyfamod, a bwrw d’allorau i lawr, a lladd dy broffwydi â’r cleddyf; myfi’n unig sydd ar ôl, ac y maent yn ceisio f’einioes innau.” Dywedodd yr ARGLWYDD wrtho, “Dos yn ôl i gyfeiriad anialwch Damascus.

Salmau 42; a/neu 43

Salm 42

Testun Beiblaidd

Fel y dyhea ewig am ddyfroedd rhedegog, felly y dyhea fy enaid amdanat ti, O Dduw. Y mae fy enaid yn sychedu am Dduw, am y Duw byw; pa bryd y dof ac ymddangos ger ei fron? Bu fy nagrau’n fwyd imi ddydd a nos, pan ofynnent imi drwy’r dydd, “Ple mae dy Dduw?”

Tywalltaf fy enaid mewn gofid wrth gofio hyn — fel yr awn gyda thyrfa’r mawrion i dŷ Dduw yng nghanol banllefau a moliant, torf yn cadw gŵyl. Mor ddarostyngedig wyt, fy enaid, ac mor gythryblus o’m mewn! Disgwyliaf wrth Dduw; oherwydd eto moliannaf ef, fy Ngwaredydd a’m Duw.

Y mae fy enaid yn ddarostyngedig ynof; am hynny, meddyliaf amdanat ti o dir yr Iorddonen a Hermon ac o Fynydd Misar. Geilw dyfnder ar ddyfnder yn sŵn dy raeadrau; y mae dy fôr a’th donnau wedi llifo trosof. Liw dydd y mae’r ARGLWYDD yn gorchymyn ei ffyddlondeb, a liw nos y mae ei gân gyda mi, gweddi ar Dduw fy mywyd.

Dywedaf wrth Dduw, fy nghraig, “Pam yr anghofiaist fi? Pam y rhodiaf mewn galar, wedi fy ngorthrymu gan y gelyn?” Fel pe’n dryllio fy esgyrn, y mae fy ngelynion yn fy ngwawdio, ac yn dweud wrthyf trwy’r dydd, “Ple mae dy Dduw?”

Mor ddarostyngedig wyt, fy enaid, ac mor gythryblus o’m mewn! Disgwyliaf wrth Dduw; oherwydd eto moliannaf ef, fy Ngwaredydd a’m Duw.

Salm 43

Testun Beiblaidd

Cymer fy mhlaid, O Dduw, ac amddiffyn fy achos rhag pobl annheyrngar; gwared fi rhag dynion twyllodrus ac anghyfiawn, oherwydd ti, O Dduw, yw fy amddiffyn. Pam y gwrthodaist fi? Pam y rhodiaf mewn galar, wedi fy ngorthrymu gan y gelyn?

Anfon dy oleuni a’th wirionedd, bydded iddynt fy arwain, bydded iddynt fy nwyn i’th fynydd sanctaidd ac i’th drigfan. Yna dof at allor Duw, at Dduw fy llawenydd; llawenychaf a’th foliannu â’r delyn, O Dduw, fy Nuw.

Mor ddarostyngedig wyt, fy enaid, ac mor gythryblus o’m mewn! Disgwyliaf wrth Dduw; oherwydd eto moliannaf ef, fy Ngwaredydd a’m Duw.

Galatiaid 3. 23-29

Cyn i’r ffydd hon ddod, yr oeddem dan warchodaeth gaeth cyfraith, yn disgwyl am y ffydd oedd i gael ei datguddio. Felly, bu’r Gyfraith yn was i warchod trosom hyd nes i Grist ddod, ac inni gael ein cyfiawnhau trwy ffydd. Ond gan fod y ffydd hon bellach wedi dod, nid ydym mwyach dan warchodaeth gwas. Oblegid yr ydych bawb, trwy ffydd, yn blant Duw yng Nghrist Iesu. Oherwydd y mae pob un ohonoch sydd wedi ei fedyddio i Grist wedi gwisgo Crist amdano. Nid oes rhagor rhwng Iddewon a Groegiaid, rhwng caeth a rhydd, rhwng gwryw a benyw, oherwydd un person ydych chwi oll yng Nghrist Iesu. Ac os ydych yn eiddo Crist, yna had Abraham ydych, etifeddion yn ôl yr addewid.

Luc 8. 26-39

Daethant i’r lan i wlad y Geraseniaid, sydd gyferbyn â Galilea. Pan laniodd ef, daeth i’w gyfarfod ddyn o’r dref â chythreuliaid ynddo. Ers amser maith nid oedd wedi gwisgo dilledyn, ac nid mewn tŷ yr oedd yn byw ond ymhlith y beddau. Pan welodd ef Iesu, rhoes floedd a syrthio o’i flaen, gan weiddi â llais uchel, “Beth sydd a fynni di â mi, Iesu Fab y Duw Goruchaf? Yr wyf yn erfyn arnat, paid â’m poenydio.” Oherwydd yr oedd ef wedi gorchymyn i’r ysbryd aflan fynd allan o’r dyn. Aml i dro yr oedd yr ysbryd wedi cydio ynddo, ac er ei rwymo â chadwynau a llyffetheiriau a’i warchod, byddai’n dryllio’r rhwymau, a’r cythraul yn ei yrru i’r unigeddau. Yna gofynnodd Iesu iddo, “Beth yw dy enw?” “Lleng,” meddai yntau, oherwydd yr oedd llawer o gythreuliaid wedi mynd i mewn iddo. Dechreusant ymbil ar Iesu i beidio â gorchymyn iddynt fynd ymaith i’r dyfnder.

Yr oedd yno genfaint fawr o foch yn pori ar y mynydd. Ymbiliodd y cythreuliaid arno i ganiatáu iddynt fynd i mewn i’r moch; ac fe ganiataodd iddynt. Aeth y cythreuliaid allan o’r dyn ac i mewn i’r moch, a rhuthrodd y genfaint dros y dibyn i’r llyn a boddi.

Pan welodd bugeiliaid y moch beth oedd wedi digwydd fe ffoesant, gan adrodd yr hanes yn y dref ac yn y wlad. Daeth pobl allan i weld beth oedd wedi digwydd. Daethant at Iesu, a chael y dyn yr oedd y cythreuliaid wedi mynd allan ohono yn eistedd wrth draed Iesu, â’i ddillad amdano ac yn ei iawn bwyll; a daeth arnynt ofn. Adroddwyd yr hanes wrthynt gan y rhai oedd wedi gweld sut yr iachawyd y dyn oedd wedi bod ym meddiant cythreuliaid. Yna gofynnodd holl boblogaeth gwlad y Geraseniaid iddo fynd ymaith oddi wrthynt, am fod ofn mawr wedi cydio ynddynt; ac aeth ef i mewn i’r cwch i ddychwelyd. Yr oedd y dyn yr oedd y cythreuliaid wedi mynd allan ohono yn erfyn am gael bod gydag ef; ond anfonodd Iesu ef yn ei ôl, gan ddweud, “Dychwel adref, ac adrodd gymaint y mae Duw wedi ei wneud drosot.” Ac aeth ef ymaith trwy’r holl dref gan gyhoeddi gymaint yr oedd Iesu wedi ei wneud drosto.

Cysylltedig

Eseia 65. 1-9

“Yr oeddwn yno i’m ceisio gan rai nad oeddent yn holi amdanaf, yno i’m cael gan rai na chwilient amdanaf. Dywedais, ‘Edrychwch, dyma fi’, wrth genedl na alwai ar fy enw. Estynnais fy nwylo’n feunyddiol at bobl wrthryfelgar, rhai oedd yn rhodio ffordd drygioni, ac yn dilyn eu mympwy eu hunain, rhai oedd yn fy mhryfocio’n ddi–baid yn fy wyneb, yn aberthu mewn gerddi ac arogldarthu ar briddfeini, yn eistedd ymhlith y beddau, ac yn treulio’r nos mewn mynwentydd, yn bwyta cig moch, a’u llestri’n llawn o gawl aflan. Dywedant, ‘Cadw draw, paid â’m cyffwrdd, ‘rwy’n rhy sanctaidd i ti.’ Y mae’r bobl hyn yn fwg yn fy ffroenau, yn dân sy’n mygu drwy’r dydd. Ond y mae’r cyfan wedi ei ysgrifennu o’m blaen; ni thawaf, ond fe dalaf yn ôl; i’r byw y talaf yn ôl eich camweddau chwi a’ch hynafiaid,” medd yr ARGLWYDD. “Am iddynt arogldarthu ar y mynyddoedd, a’m cablu ar y bryniau, mesuraf eu tâl iddynt i’r byw.” Fel hyn y dywed yr ARGLWYDD: “Fel pan geir gwin newydd mewn swp o rawn, ac y dywedir, ‘Paid â’i ddinistrio, oherwydd y mae bendith ynddo’, felly y gwnaf finnau er mwyn fy ngweision; ni ddinistriaf yr un ohonynt. Ond paraf i epil ddod o Jacob, a rhai i etifeddu fy mynyddoedd o Jwda; bydd y rhai a ddewisaf yn eu hetifeddu, a’m gweision yn trigo yno.

Salm 22. 19-28

Testun Beiblaidd

Ond ti, ARGLWYDD, paid â sefyll draw; O fy nerth, brysia i’m cynorthwyo. Gwared fi rhag y cleddyf, a’m hunig fywyd o afael y cŵn. Achub fi o safn y llew, a’m bywyd tlawd rhag cyrn yr ychen gwyllt.

Fe gyhoeddaf dy enw i’m cydnabod, a’th foli yng nghanol y gynulleidfa: “Molwch ef, chwi sy’n ofni’r ARGLWYDD; rhowch anrhydedd iddo, holl dylwyth Jacob; ofnwch ef, holl dylwyth Israel. Oherwydd ni ddirmygodd na diystyru gorthrwm y gorthrymedig; ni chuddiodd ei wyneb oddi wrtho, ond gwrando arno pan lefodd.”

Oddi wrthyt ti y daw fy mawl yn y gynulleidfa fawr, a thalaf fy addunedau yng ngŵydd y rhai sy’n ei ofni. Bydd yr anghenus yn bwyta, ac yn cael digon, a’r rhai sy’n ceisio’r ARGLWYDD yn ei foli. Bydded i’w calonnau fyw byth!

Bydd holl gyrrau’r ddaear yn cofio ac yn dychwelyd at yr ARGLWYDD, a holl dylwythau’r cenhedloedd yn ymgrymu o’i flaen. Oherwydd i’r ARGLWYDD y perthyn brenhiniaeth, ac ef sy’n llywodraethu dros y cenhedloedd.

Galatiaid 3. 23-29

Luc 8. 26-39